Największy na świecie kompleks świątyń Anghor w Kambodży

09-09-2023

Królestwo Kambodży. Szlachetne rysy twarzy potomków założycieli mocarstwa Khmerskiego widoczne są jeszcze u dzieci, kobiet… rzadziej mężczyzn. Ten kraj wciąż nie otrząsnął się po ludobójstwie jakie urządził tu Pol Pot. Twórca najbardziej skrajnej formy totalitaryzmu jaką poznał świat.

Sam pochodził z bogatej chłopskiej rodziny, z wyksztalcenia nauczyciel studiujący m.in. we Francji, a jego celem było zgładzenie całej inteligencji swojego narodu. Wystarczyło nosić okulary, czy mieć delikatne dłonie – to za Pol Pota było jak wyrok śmierci. Stolica kraju Phnom Penh zmalała z 2 mln do 23 tys.  Rządy Czerwonych Khmerów pochłonęły ¼ populacji ówczesnej Demokratycznej Kampuczy. A rządzili zaledwie 4 lata.

Choć po odsunięciu ich od władzy w 1979 roku przez armię wietnamską, Czerwoni Khmerzy jako partyzantka z poparciem CIA dokonywała czystek na wsiach, szczególnie na wietnamskiej mniejszości. To wszystko działo się do lat 90-tych. Ta ziemia, ci ludzie to pamiętają. Dziś Kambodża formalnie jest królestwem. W rzeczywistości władzę sprawuje jednak dwuizbowy parlament. Król Norodom Sihamoni – z wykształcenia tancerz, kładzie nacisk na odbudowywanie kultury dawnego imperium Khmerów. Królestwa, które w średniowieczu osiągnęło swój największy rozkwit, a swoim terytorium obejmowało nie tylko dzisiejszą Kambodżę, ale i część Birmy, Tajlandii, Laosu, Wietnamu i Malezji.

Świadectwem tego mocarstwa jest największy na świecie kompleks świątyń Anghor, którego budowa ruszyła na przełomie VIII i IX wieku. To było największe średniowieczne miasto na ziemi. 400 km kwadratowych. Milion mieszkańców. Tysiąc świątyń. Najwięcej na cześć hinduskiego Boga Wisznu. Do dziś wielu miejsc jeszcze nie odkryli archeolodzy. Teraz wyzwaniem jest zachowanie tego co już zostało odsłonięte. Pomagają naukowcy z wielu krajów. Kamienie bogato zdobione, zniszczone przez naturę próbują składać w całość.

W Ta Prohm po 19 stuleciach drzewa splatają się z kamieniami tworząc nierozerwalną całość – dzieło natury i rąk ludzkich w niszczącej, ale jakże piękniej koegzystencji. To najbardziej klimatyczne miejsce w całym Angkor. Było scenografią do pierwszego z serii filmu Tomb Rider z Angeliną Jolie. Perełką jest największy i najbardziej znany kompleks wybudowany dla Wisznu przez Suryavarmana II w XII wieku. Angkor Wat. Pięć charakterystycznych wież w kształcie kwiatu lotosu, ważnych w tradycji hinduistycznej i buddyjskiej. Bo świątynie te zmieniały przez stulecia charakter według dominującego wyznania wiernych.

autorka: Agnieszka Kledzik